Czym jest rozdzielność majątkowa?
Na czym polega rozdzielność majątkowa? Czy i kiedy się warto na nią zdecydować? Jak powstaje rozdzielność majątkowa? Przed czym chroni małżonków i czy można ją ustanowić jedynie przed ślubem? I w końcu, jak rozdzielność majątkowa ma się do podejmowania wspólnych zobowiązań finansowych, w tym np. wspólnego kredytu hipotecznego?
Para, podejmując decyzję o wspólnym życiu i ślubie, może zdecydować się na to, by wspólne gospodarstwo domowe prowadzić na zasadach małżeńskiej wspólności majątkowej lub ustanowić rozdzielność majątkową. O co chodzi? Nie każdy wie, że w świetle przepisów prawa, wraz z zawarciem małżeństwa pomiędzy mężem i żoną powstaje automatycznie majątkowa wspólność ustawowa. Obejmuje ona przedmioty, które małżeństwo nabędzie w trakcie jego trwania. W związku z tym wszelkie rozporządzenia majątkiem, jak i zaciąganie jakichkolwiek zobowiązań co do zasady wywołuje skutki dla obojga małżonków.
Alternatywą do wspólności jest prawne rozdzielenie majątków, czyli rozdzielność majątkowa. Wówczas każdy z małżonków posiada własny majątek, którym samodzielnie zarządza. Mając rozdzielność majątkową, mąż i żona mogą zaciągać zobowiązania finansowe bez zgody współmałżonka. Nie tylko bez zgody, ale także bez wiedzy. To ich majątek i zdolność kredytowa stanowią punkt wyjścia w analizach prowadzonych przez bank i przyznania konkretnego produktu – czy to kredytu, czy pożyczki.
Rozdzielność majątkowa – na czym polega w praktyce?
Rozdzielność majątkowa może być dobrowolna – współmałżonkowie decydują, że chcą dysponować oddzielnymi majątkami i w związku z tym postanawiają zawrzeć umowę dotyczącą ich ustroju majątkowego. Nie ma majątku wspólnego. Jakie mamy rodzaje rozdzielności i na czym polegają?
Zwykła rozdzielność majątkowa polega na tym, że wszystko to, co było w posiadaniu każdej ze stron zanim zawarły one związek małżeński i to, co później zarobią czy też czego się dorobią, pozostaje własnością każdego z małżonków.
Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków. Tu założenie jest takie, że choć przed ślubem i w jego trakcie każdy dysponuje oddzielnym majątkiem, przy rozwodzie lub rozwiązaniu umowy majątkowej następuje wyrównanie dorobków. Chodzi o „wyrównanie” sytuacji materialnej tego z małżonków, który w trakcie obowiązywania tego rodzaju rozdzielności majątkowej mniej zarabiał, czy wręcz był nieaktywny zawodowo. Mamy także sytuacje, gdy rozdzielność majątkowa jest przymusowa, czyli jeden z małżonków – np. w związku z rozwodem – wnosi sprawę do sądu, by wspólny majątek jeszcze przed zakończeniem małżeństwa został podzielony przez sąd. Tym samym jeden majątek zostaje prawnie rozdzielony.
Na czym polega ustanowienie rozdzielności majątkowej?
Rozdzielność majątkowa (intercyza) jest umową, która stanowi o tym, że każdy z małżonków zachowuje majątek zgromadzony przed jej podpisaniem, a także – jeśli taka jest decyzja stron – w jego trakcie. Powyższa umowa może zostać zawarta jeszcze przed zawarciem małżeństwa i będzie mieć zastosowanie po ślubie. Ze względu na istotność tej umowy jej podpisanie następuje w obecności notariusza, w formie aktu notarialnego. To on też przygotowuje umowę, która powstaje w oparciu o ustalenia pary. Oczywiście każda ze stron przed jej podpisaniem ma obowiązek zapoznania się z nią, w celu potwierdzenia wcześniejszych ustaleń, ale nie tylko. Chodzi o to, aby żona i mąż rozumieli do czego się zobowiązują i jakie są konsekwencje rozdzielności majątkowej. A co, jeśli małżonkowie nie zgadzają się na zawarcie takiej umowy? Wówczas możliwe jest wniesienie do sądu pozwu o ustanowienie rozdzielności majątkowej
Ile kosztuje rozdzielność majątkowa?
Tu mamy dwa przypadki. Otóż, jeśli na notarialne podpisanie rozdzielności majątkowej zdecyduje się narzeczeństwo to zapłacą oni 400 zł netto (Dz. U. z dnia 29 czerwca 2004 roku). Osoby będące już w związku małżeńskim zapłacą więcej, ponieważ opłata notarialna dla takiej umowy nie jest już stała, ale zależy od łącznej wartości majątku, którego ma dotyczyć intercyza.
Plusy i minusy rozdzielności majątkowej
Oczywiście jak to w życiu. Decyzja o rozdzielności majątkowej nie jest sprawą łatwą, a podpisanie takiej umowy lub nie niesie za sobą określone konsekwencje. Jakie? Przyjrzyjmy się najpierw temu co może przemawiać za zawarciem intercyzy. Otóż, jeśli para decyduje się na małżeństwo, a każda ze stron już ma swój majątek, np. w postaci mieszkania, samochodu lub oszczędności, podpisując umowę o rozdzielności, zachowuje odrębność. Ów majątek zatem nie stanie się wspólną własnością. Ponadto, w przypadku rozdzielności majątkowej, każde z małżonków zaciąga zobowiązanie finansowe bez zgody partnera. Może być też tak, że jedna ze stron ma skłonność do hazardu i tym samym jest bardzo zadłużona. Dzięki temu, że małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową, drugi nie jest zobligowany do spłaty długów czy np. ponoszenia konsekwencji nietrafionych inwestycji pierwszego.
Co może być wyzwaniem, gdy para ma rozdzielność majątkową? Ocena zdolności kredytowej, jeśli zdecydują się oni wspólnie zaciągnąć na przykład kredyt hipoteczny. Oczywiście ważne będzie, ile zarabiają małżonkowie, ale także jakie zobowiązania finansowe mają. Tu może nawet okazać się, że mąż może nie wiedzieć o tym, jakie kredyty zaciągnęła żona i odwrotnie. Warto wiedzieć, że wcześniejsze zobowiązania każdego z małżonków obniżają zdolność kredytową pod kątem zaciągnięcia wspólnego zobowiązania.
Temat zaciągania zobowiązań finansowych, jeśli posiadamy rozdzielność majątkową, warto analizować indywidulanie. Dlatego też, jeśli macie rozdzielność majątkową i zastanawiacie się nad tym, jaki kredyt gotówkowy czy hipoteczny będzie najlepszy dla Was, skontaktujcie się z ekspertem finansowym Grupy ANG. Ma on dostęp do aktualnych ofert, ale także dysponuje wiedzą w zakresie rozdzielności majątkowej.
