Stopy procentowe a inflacja — jak podwyżki stóp procentowych wpływają na inflację?

AGATA SAPIŃSKA GRUDZIEŃ 2022

Aktualne otoczenie rynkowe wpływa na zainteresowanie stopami procentowymi, a więc polityką monetarną oraz jej wpływem na rosnącą inflację. Słusznie, ponieważ stopy procentowe oraz inflacja istotnie wpływają na budżet każdego gospodarstwa domowego, przedsiębiorstwa, portfel aktywów oraz kredytów czy pożyczek. 

Czym są stopy procentowe?

Podstawowych stóp procentowych jest kilka, a stopa istotnie wpływająca na posiadany kredyt lub decyzję o zaciągnięciu nowego kredytu, to stopa referencyjna.  Z definicji stopa referencyjna określa poziom rentowności bonów pieniężnych emitowanych przez NBP i jest ustalana przez Radę Polityki Pieniężnej (RPP).

Rada Polityki Pieniężnej podejmuje decyzje podczas posiedzeń decyzyjnych, a posiedzenia wyznaczono na pierwszą środę miesiąca. Przy czym zwróć uwagę, że nie wszystkie posiedzenia są posiedzeniami decyzyjnymi.

Decyzje o wysokości stóp procentowych przekazywane są przez RPP po godzinie 15:00, ponieważ Polska jako część gospodarki globalnej podejmuje decyzje po wpłynięciu najświeższych informacji ze świata. Decyzja RPP powinna być najbardziej zbieżna z sytuacją na rynkach w chwili podejmowania decyzji.

Rada ta na podstawie danych przygotowywanych przez NBP podejmuje decyzję o wysokości stóp procentowych, a stopy procentowe wspierają skalę podaży pieniądza.

Stopy procentowe a podaż pieniądza

RPP decydując o wysokości stopy referencyjnej wpływa na nasze nastawienie do kredytów, a więc ostatecznie na podaż pieniędzy pochodzących z kredytów. 

Banki nie działają jak przedsiębiorstwa, a więc nie produkują stale kredytów, nie magazynują ich i nie są zmuszone do sprzedaży wyprodukowanego towaru. Oznacza to, że jeśli stopy procentowe istotnie rosną powodując wzrost wysokości raty i kosztu odsetkowego, to potrzebujemy więcej czasu na zastanowienie się czy kredytu potrzebujemy. 

Jeśli uznamy, że przy wysokim poziomie stóp procentowych kredyty są za drogie, to banki kredytów nie będą produkować (udzielać). Finalnie zatem RPP swoimi decyzjami wpływa na podaż pieniądza na rynku konsumentów oraz przedsiębiorców.

Jeśli RPP obniża stopy procentowe, to chętniej interesujemy się kredytami zauważając, że spadające oprocentowanie obniża wysokość rat i kosztu odsetkowego. Podaż kredytów wówczas rośnie.

Reasumując bez popytu na kredyty, nie ma podaży pieniądza na rynku kredytowym. 

Podaż pieniądza na rynku kredytowym jest dopasowywana do popytu na pieniądz pochodzący z kredytów jak wtedy gdy zamawiacie garnitur szyty na miarę. 

Stopy procentowe są podnoszone po to, by zmniejszyć podaż pieniądza w otoczeniu gospodarczym w jakim istnieje wysokie prawdopodobieństwo utraty płynności finansowej przez konsumentów czy przedsiębiorców. Koszt wsparcia płynności finansowej przez instytucje publiczne musiałby być pokryty z przychodów łącznie wszystkich podatników. Podnoszenie stóp procentowych co do zasady powinno zatem wyprzedzać redukcje zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw, by prewencyjnie uruchomić zachowanie ostrożności przed zaciąganiem nowych kredytów.

Rosnące stopy procentowe co do zasady powinny przekierować strumień naszych decyzji finansowych z obszaru kredytów na obszar oszczędzania.

Spadające stopy procentowe są sygnałem, że na rynku z wysokim prawdopodobieństwem jest bezpiecznie i możemy znowu inwestować czy konsumować przy pomocy rozwiązań kredytowych. Spada też atrakcyjność rozwiązań oszczędnościowych po to, by zatrzymane w gorszych czasach pieniądze przekierować na inwestycje,choćby mieszkaniowe, by zwiększyć szanse na szybszy rozwój wszystkich sektorów gospodarki. Deweloperzy zaczynają zatrudniać, kupować materiały i zlecać usługi. Tym samym z rynku mieszkaniowego następuje sygnał pobudzenia gospodarki i zlecenia płyną do innych sektorów, pomagając dotrzeć gospodarce do jej ponownego rozkwitu. Bo między innymi to  przedsiębiorcy muszą zatrudniać, by obsłużyć zlecenia sektora mieszkaniowego, a nowo zatrudnieni swoimi wydatkami dają zatrudnienie w kolejnych sektorach.

Stopy procentowe a oprocentowanie kredytów

Gdy zajrzycie do swoich umów kredytowych, to znajdziecie zapis o tym, że oprocentowanie nominalne kredytu hipotecznego o zmiennym oprocentowaniu jest sumą stałej marży bankowej oraz stopy WIBOR 3M lub 6M. 

Nominalne oprocentowanie kredytu o zmiennym oprocentowaniu składa się z 2 zasadniczych elementów:

  1. marży bankowej – element stały oprocentowania kredytu, uzgadniany między Tobą a bankiem i zapisany w umowie kredytowej;
  2. stopy WIBOR 3M/6M – element zmienny oprocentowania, wartość stopy codziennie ulega zmianie, ale np. 3M oznacza, że harmonogram rat kredytu będzie zmieniany co 3 miesiące. Rata przez 3 miesiące będzie stała, po 3 miesiącach Bank sprawdzi wysokość aktualnej stopy i jeśli stopa spadnie rata kredytu również spadnie, jeśli stopa wzrośnie rata również będzie wyższa przez najbliższe 3 miesiące, po 3 miesiącach następuje kolejna zmiana podążająca za zmianą rynkowej stawki WIBOR. 

Wysokość stawki WIBOR zależy od decyzji Rady Polityki Pieniężnej. Wskaźnik WIBOR ma zostać zastąpiony innym wskaźnikiem, prawdopodobnie indeksem WIRON:

Nominalne oprocentowanie kredytu o okresowo stałej stopie oprocentowania składa się z 2 zasadniczych elementów:

  1. marży bankowej – element stały oprocentowania kredytu, uzgadniany między Tobą a bankiem i zapisany w umowie kredytowej;
  2. stałej bazowej stopy 5Y, 7Y, 10Y – element okresowo stały oprocentowania, uzgadniany między Tobą a bankiem i zapisany w umowie kredytowej;

Nawet, jeśli masz kredyt o okresowo stałej stopie, to w przypadku kredytów hipotecznych kredyt jest oparty o stałą stopę przez pewien okres tj. 5, 7 lub 10 lat. Po tym okresie stopa, o jaką jest oparte oprocentowanie kredytu, może automatycznie zostać przekształcona na stopę zmienną. Ważne zatem jest by mieć pełną wiedzę na temat mechanizmów jakie zostały zastosowane w Twojej umowie niezależnie czy oprocentowanie kredytu jest oparte o zmienną czy okresowo stałą stopę.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto już dzisiaj nawiązać współpracę z ekspertem kredytowym, by wspólnie omówić umowę i czuwać nad tym by warunki Twojej umowy były możliwie jak najlepiej dopasowane do warunków obowiązujących na rynku.

Stopy procentowe a inflacja

Stopy procentowe są pochodną inflacji. Jak to rozumieć? 

Jeśli inflację rozumiemy jako nadmierny wzrost cen, to wzrost cen z zasady można hamować wpływaniem (presją) zewnętrzną na zmniejszenie popytu na dobra i usługi jakie wyrażone są tą rosnącą ceną. Taką presję wywiera RPP decyzjami o podnoszeniu stóp procentowych, by konsumenci i przedsiębiorcy ostrożniej podeszli do wydatków na dobra i usługi jakie można ograniczyć lub przesunąć w czasie słysząc coraz wyraźniej kroki nadchodzącego spowolnienia gospodarczego czy skrajnie kryzysu. 

Na podstawowe koszty utrzymania jako konsumenci nie mamy wpływu, ale na skalę wydatków rozumianych jako zwykła konsumpcja już mamy poprzez swoje decyzje. Decyzje o zakupach podejmujemy trudniej, gdy kredyt finansujący nam dobra i usługi jest droższy.

RPP podnosząc stopy procentowe ma za zadanie utrudnić nam decyzje o wydatkach zwłaszcza tych nie powiększających w sposób mierzalny naszego majątku. 

Ciekawym kondycji gospodarki w najbliższej przyszłości zachęcam do śledzenia projekcji inflacji i PKB na stronie NBP. 

Dbających o swój budżet domowy oraz chcących, by ich kredyty były jak najbliższej ceny rynkowej zapraszamy do kontaktu. Pomogę ustalić czy istnieje możliwość znalezienia oszczędności w już posiadanym kredycie. Mogliście zapomnieć o regularnych wpływach wynagrodzenia na rachunek sprzężony z kredytem, co mogło spowodować podniesienie marży, a tym samym łącznego oprocentowania kredyty i finalnie raty tego kredytu. Część już podpisanych umów pozwala na przywrócenie oprocentowania do wartości jaka wynika z warunków umowy kredytowej.

Jesteśmy dla Was i serdecznie zapraszamy!