Młodzi dorośli u pośrednika kredytowego

Co druga osoba w wieku 18 – 35 lat skorzystała z pomocy pośrednika przy zaciąganiu kredytu hipotecznego, a 90 proc. z nich ponownie skorzystałoby z ich usług – wynika ze wspólnego raportu Grupy ANG i BIK. Młodzi kredytobiorcy najbardziej cenią u pośredników jasne i uczciwe przedstawienie dostępnych ofert, zaś najbardziej nie lubią zachęcania do zakupu.

• Raport “Młodzi dorośli: podejście do finansów i zadłużenia” analizuje postawy Polek i Polaków w wieku 18-35 lat wobec sposobów finansowania ważnych projektów życiowych.
• Duża część młodych osób skorzystała w tym obszarze z profesjonalnej pomocy – 30 proc. przy kredycie gotówkowym i 49 proc. przy kredycie hipotecznym. Zdecydowana większość z nich zrobiłaby to ponownie, a co piąta osoba, która starała się o kredyt samodzielnie, następnym razem skorzysta ze wsparcia.
• Wśród badanych dominuje neutralne nastawienie do pośredników finansowych, choć dość powszechne jest przekonanie, że mogą oni oferować klientkom i klientom  produkty na siłę. 

W zeszłym tygodniu rząd przedstawił założenia programu Mieszkanie #naStart, nazywany potocznie kredytem 0 procent. Polega on na państwowym wsparciu spłaty kredytów hipotecznych dla osób, które dzięki temu nabędą swoją pierwszą nieruchomość. Ma on zastąpić dotychczasowe programy rządowe, poprawić pozycję kredytobiorców i przyczynić się do przełamania trudnej sytuacji mieszkaniowej w naszym kraju, która dotyka młodych Polaków. Według danych Eurostatu 49 proc. osób w wieku 18-34 lat mieszka wciąż z rodzicami, co jest jednym z najwyższych wyników w Unii Europejskiej. 

Sytuacja finansowa młodych dorosłych jest jednak bardziej złożona, by zmieniła ją sama poprawa dostępności kredytów. Analizuje ją nowy raport “Młodzi dorośli: podejście do finansów i zadłużenia” przygotowany wspólnie przez BIK i Grupę ANG. Pokazuje on m.in., że osoby, które z racji wieku zaraz będą samodzielnie zarządzać budżetami domowymi lub właśnie przejęły za nie odpowiedzialność, często przeszacowują swoją zdolność do spłaty kredytu i są skłonne dążyć do zdobycia środków na ważne inwestycje “za wszelką cenę”. 

– Przy dotychczasowych rządowych programach wsparcia kredytobiorców widzieliśmy duży wzrost zainteresowania oraz liczby składanych wniosków kredytowych. Zaciąganie kredytu hipotecznego “na siłę”, nawet przy wsparciu, jakie oferuje program #naStart, może pociągać za sobą negatywne skutki w przypadku zmiany sytuacji ekonomicznej. Program Mieszkanie #naStart skierowany jest do osób młodych, dlatego ich podejście do zaciągania zobowiązań finansowych, w tym hipotecznych, będzie odgrywać dużą rolę w najbliższych miesiącach –

mówi Katarzyna Dmowska, wiceprezeska Grupy ANG.

Do pośrednika finansowego w sprawach o dużej wartości (życiowej)

Mimo stosunkowo niedużego doświadczenia w obszarze finansów osobistych, aż 70 proc. młodych dorosłych starając się o kredyt gotówkowy, zdecydowała się zrobić to samodzielnie i nie korzystała z pomocy pośrednika kredytowego. Najczęstszym powodem, wyrażonym przez 38 proc. badanych, było przekonanie, że są w stanie poradzić sobie z tym samodzielnie. 23 proc. przyznaje, że nie przyszło im do głowy poprosić o pomoc pośrednika kredytowego, a 18 proc. nie miało czasu na takie konsultacje. Obawa przed dodatkowymi kosztami czy brak zaufania do pośredników kredytowych występowały znacznie rzadziej – tylko u co dziesiątej respondentki lub respondenta. 

– To pokazuje, że podejście ANG jest potrzebne. Od lat edukujemy w kwestii odpowiedzialnego podejścia do finansów i walczymy z tzw. missellingiem, czyli sytuacją, gdy ktoś sprzedaje coś, czego klient nie potrzebuje, na co go nie stać, za niegodziwą cenę albo czego nie rozumie – podkreśla Katarzyna Dmowska, wiceprezeska Grupy ANG.

– To pokazuje, że podejście ANG jest potrzebne. Od lat edukujemy w kwestii odpowiedzialnego podejścia do finansów i walczymy z tzw. missellingiem, czyli sytuacją, gdy ktoś sprzedaje coś, czego klient nie potrzebuje, na co go nie stać, za niegodziwą cenę albo czego nie rozumie –

podkreśla Katarzyna Dmowska, wiceprezeska Grupy ANG.

Sytuacja wygląda inaczej w przypadku starania się o kredyt hipoteczny. W tym wypadku skłonność młodych dorosłych do konsultacji z pośrednikiem finansowym jest wyraźnie większa – skorzystała z niej co druga osoba (49 proc.) spośród spłacających taki kredyt. Co ciekawe, aż 90 proc. z nich deklaruje, że biorąc kolejny kredyt na nieruchomość, skorzysta ponownie z pomocy pośrednika kredytowego. Jednocześnie co piąta osoba (21 proc.), która kredyt na mieszkanie wzięła samodzielnie, wskazuje, że następnym razem skorzysta z profesjonalnego wsparcia. 

– Zaciągnięcie kredytu hipotecznego często nie jest postrzegane jako decyzja konsumencka, związana z dużymi zakupami, takimi jak na przykład samochód, ale jako kluczowa i ważna decyzja, która będzie miała bardzo duży wpływ na życie kredytobiorców, ich plany na przyszłość np. podjęcie decyzji o zmianie pracy, narodzinach dziecka itp. Nic dziwnego więc, że w takich przełomowych momentach zwykle konsultujemy się z ekspertami i ekspertkami. Dzięki temu powinniśmy uniknąć podjęcia błędnej decyzji, z której skutkami będziemy się borykać długie lata –

tłumaczy Tomasz Kowalski, Dyrektor zarządzający Grupy ANG. 

Duże zaufanie do wiedzy ekspertów

Raport pokazuje również, w jakich czynnościach związanych ze staraniem się o kredyt młodzi dorośli mogą potrzebować fachowej pomocy. Najczęściej wymienianą czynnością (81 proc. odpowiedzi) jest sprawdzenie nieuregulowanych długów w Rejestrze dłużników. Z kolei 3/4 badanych skorzystałoby ze wsparcia przy analizie ich kosztów życia – przy obecnym poziomie dochodów oraz w sytuacji ewentualnego pogorszenia się sytuacji finansowej.  2/3 respondentek i respondentów dzięki rozmowie z pośrednikiem chciałoby się dowiedzieć, czy stać ich na kredyt. 

Ankietowani doceniają wiedzę pośredników kredytowych. Chwalą sobie także ich wpływ na przyspieszenie i uproszczenie całej procedury przyznawania kredytu. Natomiast obawiają się, że pośrednicy będą oferować im produkty na siłę. Ogólnie wśród młodych dorosłych dominuje neutralne nastawienie do nich.

Badanie „Młodzi dorośli: podejście do finansów i zadłużenia” powstało w ramach współpracy BIK z Grupą ANG. Firmy łączy idea odpowiedzialności oraz edukacja i promowanie świadomości finansowej społeczeństwa, a w szczególności osób, które dopiero wkraczają w świat finansów.

Badanie przeprowadzono w listopadzie 2023 r. na ogólnopolskiej próbie 1023 dorosłych Polek i Polaków w wieku 18-35 lat, zrealizowane techniką CAWI (Computer Assisted Web Interview) na Ogólnopolskim Panelu Badawczym Ariadna. Autorką badania jest dr hab. Katarzyna Sekścińska, Adiunkt w Katedrze Psychologii Biznesu i Innowacji Społecznych, Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.