Uposażony – kim są uposażeni w ubezpieczeniu?

Planujesz zakup polisy na życie, która zapewni wsparcie finansowe bliskim na wypadek Twojej śmierci? Przy podpisywaniu umowy towarzystwo ubezpieczeniowe zapyta Cię, kogo chcesz uposażyć, a więc upoważnić do odbioru środków finansowych z ubezpieczenia. Osobą uposażoną może być np. członek najbliższej rodziny, partner życiowy, z którym nie jesteś w związku małżeńskim lub wyjątkowo bliski i pomocny sąsiad. Jeśli chcesz, możesz wskazać kilka osób, a w niektórych sytuacjach w gronie uposażonych może znaleźć się również bank lub instytucja charytatywna. Sprawdź, co jeszcze warto wiedzieć na ten temat przed podpisaniem umowy ubezpieczeniowej.

Osoba uposażona – kto to taki?

Jeśli szukasz oferty ubezpieczenia na życie, to z pewnością nieraz spotkałeś się z terminem „uposażony”. Jest to osoba imiennie wskazana w umowie, która – na wypadek zaistnienia zdarzenia ubezpieczeniowego – odbierze środki finansowe z polisy. W przypadku ubezpieczenia na życie pieniądze zostaną wypłacone po śmierci ubezpieczonego. 

Uposażonym może zostać jedna osoba lub kilka osób (tzw. uposażony główny i uposażeni zastępczy). Są one zawsze wskazywane przez ubezpieczonego, którego życie i zdrowie jest chronione w ramach polisy. O takich sprawach nie musisz myśleć, jeśli planujesz zakup innych polis takich jak ubezpieczenie zdrowotne.

Można zobaczyć to na prostym przykładzie:

Jeśli pan Franciszek podpisuje umowę ubezpieczeniową, ma prawo wyznaczyć swojego syna jako osobę upoważnioną do odbioru pieniędzy z polisy w przypadku jego śmierci. Towarzystwu ubezpieczeniowemu powinien podać najważniejsze informacje na temat syna, a więc jego imię i nazwisko, datę urodzenia oraz dane kontaktowe. Jeśli chciałby zabezpieczyć również przyszłość swojej żony, może wskazać ją jako kolejną osobę uposażoną. 

Kto może być uposażonym?

Zastanawiasz się, kogo upoważnić do odbioru środków finansowych z ubezpieczenia? Uposażonym może zostać właściwie każdy, a więc np.:

• dzieci;
• rodzeństwo;
• wnuki;
• współmałżonek lub partner, z którym pozostajesz w nieformalnym związku;
• najbliższy przyjaciel;
• sąsiad, na którego pomoc możesz liczyć w każdej sytuacji lub jakakolwiek inna, niespokrewniona z Tobą osoba;
• bank – jeśli wykupiłeś ubezpieczenie na życie przy okazji zaciągania kredytu hipotecznego, środki z polisy zapewnią bankowi spłatę Twojego zobowiązania;
• fundacje lub instytucja charytatywna – niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe dają możliwość uposażenia podmiotu, który regularnie wspierasz finansowo. Dzięki temu zyskujesz pewność, że wybrana instytucja otrzyma wsparcie na wypadek Twojej śmierci.

Co ważne, w trakcie trwania umowy ubezpieczeniowej możesz zmienić decyzję co do osób uposażonych. Wybierając osobę uposażoną, zastanów się, kto zaopiekuję się Twoimi bliskimi, gdy Ciebie zabraknie lub spłaci Twoje zobowiązania np. wobec banku. Oprócz głównej osoby uposażonej możesz wskazać tzw. uposażonego zastępczego. Takie zapisy w umowie ubezpieczeniowej sprawią, że pieniądze szybko trafią od odpowiednich osób i nie trzeba będzie czekać na postępowanie spadkowe. 

Czy uposażonym może być dziecko?

Osoba uposażona nie musi być pełnoletnia. W praktyce oznacza to, że pan Franciszek może uposażyć także swojego niepełnoletniego wnuka. Musi jednak liczyć się z tym, że środkami z polisy będą zarządzać – za zgodą sądu rodzinnego – opiekunowie uposażonego dziecka, czyli w tym wypadku jego syn i synowa. Co ważne, nie mogą oni wydać tych pieniędzy na własne potrzeby, ale muszą dowieść, że zaplanowane wydatki służą potrzebom wnuka pana Franciszka.

Czy można wskazać kilku uposażonych?

Masz wątpliwości, kto najbardziej zasługuje na środki z Twojej polisy? Możesz bez przeszkód wskazać kilku uposażonych i określić, jaki procent kwoty z ubezpieczenia będzie przysługiwał każdemu z nich. Bez względu na liczbę wskazanych osób, całość powinna dawać 100% sumy, czyli np. 2 osoby będą upoważnione do odbioru pieniędzy z polisy w ustalonym przez Ciebie podziale: 50% i 50%, 60% i 40% itd. 

Co w przypadku śmierci uposażonego?

Jeśli osoba uposażona umrze, a w umowie nie zostali wskazani inni uposażeni, środki z polisy zostaną wypłacone Twojej najbliższej rodzinie. Oznacza to, że bliscy uposażonego nie mogą mieć żadnych roszczeń wobec pieniędzy z Twojego ubezpieczenia. Zostaną one przekazane w odpowiedniej kolejności: współmałżonkowi, dzieciom lub rodzicom, zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia (OWU). 

Uposażony a spadkobierca

Warto wiedzieć, że osoba uposażona i spadkobierca to nie są pojęcia tożsame. Nawet jeśli ktoś ma prawo do dziedziczenia po zmarłym, a nie został wskazany w umowie ubezpieczeniowej jako osoba uposażona, nie otrzyma środków z ubezpieczenia. Pieniądze z tytułu polisy wypłacane są niezależnie od postępowania spadkowego. Jeśli pani Katarzyna uposaży swoją chrześnicę, z którą nie jest spokrewniona, kobieta ma zapewnioną wypłatę pieniędzy w przypadku śmierci swojej matki chrzestnej. Nie musi obawiać się, że dzieci i wnuki pani Katarzyny odbiorą jej należne środki. Nawet jeśli przyjdą do niej z pretensjami, ich roszczenia zostaną uznane za bezpodstawne. 

Brak uposażonych w polisie – co w takiej sytuacji?

W momencie zawierania umowy ubezpieczeniowej możesz wskazać osoby uposażone, ale nie masz takiego obowiązku. Pamiętaj jednak, że w przypadku braku uposażonych środki z Twojej polisy zostaną wypłacone członkom rodziny w określonej kolejności dziedziczenia w równych częściach: współmałżonkowi, dzieciom lub rodzicom. 

Nie warto jednak rezygnować z możliwości wyznaczenia osoby uposażonej. Jest to okazja, aby podkreślić, kto – bez względu na więzy krwi – jest Ci najbliższy lub kogo warto wyróżnić ze względu na okazaną pomoc. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat korzyści, jakie będzie miała uposażona przez Ciebie osoba? Poproś o fachową poradę eksperta Grupy ANG, który odpowie na wszystkie Twoje pytania związane z tym tematem. Pamiętaj, że możesz poprosić go o pomoc także w innych sprawach, takich jak kredyt hipoteczny czy ubezpieczenie mieszkania.

Kiedy uposażony nie otrzyma środków z polisy?

Osoba uposażona w ubezpieczeniu nie zawsze może otrzymać środki z polisy. Towarzystwo ubezpieczeniowe ma prawo odmówić jej wypłaty pieniędzy, jeśli wystąpiło jedno ze zdarzeń określonych w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU). Najczęściej są to sytuacje ekstremalne, czyli np. fakt, że uposażony w jakimś stopniu przyczynił się do śmierci ubezpieczonego lub śmierć ta nastąpiła w wyniku samobójstwa. Nikt nie chce tworzyć czarnych scenariuszy, jednak ubezpieczyciele tworzą takie zapisy, aby nie wypłacać pieniędzy w niejasnych, wątpliwych sytuacjach. 

Jak sprawdzić, kto jest uposażony w ramach polisy na życie?

Chcesz sprawdzić, kto jest uposażony w ramach polisy na życie Twojego bliskiego – rodzica lub dziadka? Zapytaj o to wprost, jeśli nadarzy się taka okazja. Bliska osoba powinna sama Cię o tym poinformować w momencie dokonywania zapisu dotyczącego osób uposażonych. Jeśli nie zrobiła tego za życia, możesz sprawdzić tę informację w teczce z najważniejszymi dokumentami, w laptopie albo u notariusza bądź adwokata, z którym kontaktował się posiadacz polisy. Jeśli wiesz, jakie towarzystwo ubezpieczeniowe wybrał Twój bliski, możesz skontaktować się z pracownikiem tej firmy i poprosić o udzielenie informacji, jeśli będzie to możliwe.

Przeczytaj również: Ubezpieczenie nieruchomości do kredytu – czy trzeba je kupować oddzielnie?

SŁOWNICZEK

Osoba uposażona w ubezpieczeniu – osoba określona w umowie ubezpieczeniowej, której przysługuje wypłata środków z ubezpieczenia w momencie zaistnienia zdarzenia uwzględnionego w polisie. W przypadku ubezpieczenia na życie będzie to śmierć ubezpieczonego. 

Ubezpieczenie na życie – rodzaj polisy ubezpieczeniowej, której przedmiotem jest przede wszystkim życie osoby ubezpieczonej. Śmierć ubezpieczonego powoduje wypłatę świadczeń na rzecz osoby upoważnionej do odbioru ubezpieczenia, czyli uposażonego.

OWU – Ogólne Warunki Ubezpieczenia, czyli regulamin dotyczący konkretnego rodzaju ubezpieczenia. Dokument ten znajdziesz na stronie internetowej wybranego towarzystwa ubezpieczeniowego. Zapoznaj się z nim przed zawarciem umowy z ubezpieczycielem.