Likwidacja wskaźnika WIBOR. Czym jest WIRON?

Rata kredytu hipotecznego ma  często znaczny udział w comiesięcznych wydatkach Twojego gospodarstwa domowego. W praktyce każdy wzrost lub spadek oprocentowania bezpośrednio wpływa na to, ile pieniędzy zostaje Ci w portfelu. W czasach rosnących stóp procentowych i wysokiej inflacji rząd postanowił pomóc kredytobiorcom. W efekcie od 1 stycznia 2023 r. oprocentowanie kredytów będzie liczone na bazie stawki WIRON, a nie jak dotychczas WIBOR.

Czym jest wskaźnik WIRON?

Pretendentów do zastąpienia stawki WIBOR było trzech: WIRON, WIRF i WRR. Ostatecznie Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej (KS NGR), powołany na potrzeby planowanej reformy wskaźników referencyjnych, wybrał wskaźnik WIRON. 

Aleksandra Bluj, wiceprezes GPW Benchmark poinformowała, że pierwotna nazwa wskaźnika WIRD została zmieniona na WIRON – Warsaw Interest Rate Overnigt. Ma to na celu „promować fakt, że budujemy nowy typ wskaźnika referencyjnego”. W dalszej części artykułu będą one używane zamiennie.

Warto wiedzieć

Ustawa o finansowaniu społecznościowym firm i wspieraniu pożyczkobiorców

7 lipca 2022 została uchwalona, a 29 lipca 2022 r. weszła w życie Ustawa o finansowaniu społecznościowym firm i wspieraniu pożyczkobiorców. Przewiduje ona możliwość zastąpienia stawki WIBOR innym wskaźnikiem. W efekcie Komisja Nadzoru Finansowego w dniu 13 lipca powołała Narodową Grupę Roboczą ds. reformy wskaźników referencyjnych – NGR.

GPW Benchmark to spółka córka warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych. Do jej zadań należy m.in. publikacja informacji dotyczących stawek indeksów i wskaźników referencyjnych. Podmiot był także zaangażowany w znalezienie wskaźnika, który zastąpi stawkę WIBOR.  Efektem tych prac jest wprowadzenie alternatywy w postaci wskaźnika WIRON.

Wskaźnik WIRON to skrót od nazwy Warsaw Interest Rate Overnigt. Jest to indeks transakcyjny opracowany na bazie transakcji depozytowych, które są zawierane przez podmioty przekazujące dane a instytucjami finansowymi i dużymi przedsiębiorstwami. 

Warto zaznaczyć, że wybór WIRON poprzedzony był licznymi konsultacjami publicznymi z podmiotami rynku finansowego i niefinansowego. Analitycy bazowali na ocenie cech jakościowych i ilościowych poszczególnych indeksów – WIRON , WIRF, WRR.

Przeczytaj także: Zmiany w ustawie o kredytach hipotecznych.

WIRON, wskaźnik korzystny dla kredytobiorców?

Artur Soboń, wiceminister finansów w Programie Pierwszym Polskiego Radia powiedział: 

„Dzisiaj instytucje zajmujące się stabilnością, nadzorem nad finansami, także banki, pracują nad rozwiązaniem, które będzie optymalne. Wszystko wskazuje na to, że byłby to Warszawski Indeks Rynku Depozytowego” i dodał, że będzie to wskaźnik „dużo bardziej odporny na wahania stóp procentowych”.

Podczas rozmowy nie zabrakło konkretnego przykładu: „Gdyby on [WIRON] dzisiaj obowiązywał, a zakładam, że uda się, aby obowiązywał od 1 stycznia, to przy założeniu 25 lat i kredycie o wysokości 300 tys. zł, każdego miesiąca nasza rata byłaby w stosunku do WIBOR-u 250 zł mniejsza” – powiedział Soboń.

Jednocześnie wiceminister podkreślił, że wskaźnik WIRON będzie dotyczył nowych kredytów, a więc tych udzielanych po 1 stycznia 2023 r. Soboń odniósł się także do tego, czy zastąpienie stawki WIBOR jest możliwe w przypadku istniejących kredytów: „Czy jest to rozwiązanie, które mogłoby objąć kredyty, które już obowiązują – to będzie ostatecznie w rozwiązaniach, które są opracowywane. Nie chcę tego przesądzać”.

Niedługo po wypowiedzi wiceministra Sobonia, KS NGR opublikowało dokument: „Podsumowanie oczekiwanej Mapy Drogowej procesu zastąpienia wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID przez indeks WIRON”. Określa on poszczególne fazy i harmonogram działań zmierzający do wprowadzenia stawki WIRON. Prawie cały 2022 rok to faza przygotowawcza, choć KS NGR zakłada, że od grudnia uczestnicy rynku będą mogli stosować indeks WIRON w nowych instrumentach finansowych.

Mapa Drogowa – wybrane informacje

Faza wprowadzania w 2023 roku:

• wskaźnik WIRON jest w pełni dostępny i możliwy do stosowania w produktach i instrumentach finansowych dla podmiotów, które wyrażają gotowość jego zastosowania;
• banki mogą wprowadzić do oferty kredyty stosujące indeks WIRON równolegle z dotychczas oferowanymi kredytami na WIBOR;
• oferuje się nowe produkty, w tym produkty kredytowe dla przedsiębiorców (spółek kapitałowych z oprocentowaniem odwołującym się do indeksu WIRON).

Faza wprowadzania w 2024 roku:

W ofercie banków i innych podmiotów zastosowanie mają nowe produkty stosujące WIRON – dotyczy to konsumentów, jednoosobowych działalności gospodarczych, spółek cywilnych. W szczególności, banki oferują kredyty mieszkaniowe oprocentowane według stopy składanej na podstawie indeksu WIRON przy jednoczesnym rozwoju rynku kredytów mieszkaniowych stosujących stałą/okresowo stałą stopę procentową.

Faza wprowadzania w 2025 roku:

Gotowość do zaprzestania kalkulacji i publikacji stawek referencyjnych WIBID i WIBOR.

Szczegółowy opis Mapy Drogowej można znaleźć na stronie KNF.

Przeczytaj także: Wpływ stóp procentowych na wysokość raty.

Pretendenci do zastąpienia stawki WIBOR

Premier Mateusz Morawiecki poinformował, że zastąpienie stawki WIBOR nastąpi wraz z zakończeniem 2022 r. Od 1 stycznia 2023 r. w zawartych umowach kredytów złotowych obowiązywać będzie wskaźnik WIRON.

Należy zaznaczyć, że w miejsce WIBOR-u rozważano wprowadzenie także innych wskaźników. Wśród nich były:

• POLONIA – stosowana przez Narodowy Bank Polski;
• WRR – Warsaw Repo Rate;
• WIRF – Warszawski Indeks Rynku Finansowego.

Ostatecznie analizy i konsultacje  doprowadziły do wyboru wskaźnika WIRON, który jest indeksem opartym na rzeczywistych transakcjach. Głównym założeniem decydentów było wyeliminowanie uznaniowości i bazowania na stawkach depozytowych. Nie mają one odzwierciedlenia w rzeczywistych transakcjach i są stawkami, po których banki, przynajmniej  w teorii, byłyby gotowe zawrzeć transakcje. Bazowanie na danych dotyczących realnych transakcji pozwoli istotnie ograniczyć ryzyko manipulacji.

Różnice pomiędzy wskaźnikiem WIRON a WIBOR

Wskaźnik WIRON oblicza się na podstawie kaskad danych. Pod uwagę bierze się wszystkie wartości ofertowe. W przypadku, gdy żadnych nie ma, sięga się po kwotowania wiążące, które powstają na podstawie algorytmów uwzględniających przyszłe zachowanie otoczenia makroekonomicznego. Oznacza to, że analizowane są także prognozy przyszłej wysokości inflacji i wysokości stóp procentowych.

WIRON – wskaźnik obliczany jest na podstawie transakcji, a nie kaskady danych. Wskaźniki ON, czyli overnight nie biorą pod uwagę oczekiwań, a to sprawia, że są wolne od ryzyka.

Wnioski płynące z wprowadzenia wskaźnika WIRON:

• WIRON to stawka oprocentowania depozytów jednodniowych. Informacje stosowane do jej wyliczenia to dane historyczne. Wyzwaniem wydaje się wypracowanie metody, która pozwoli na liczenie odsetek za dany okres z góry, jak to ma miejsce w przypadku WIBOR-u;

• Wybrane podejście do naliczania odsetek będzie musiało uwzględniać tzw. spread korygujący. Wszystko dlatego, aby nowy wskaźnik uwzględniał, że WIRON to stawka jednodniowa, która ma być podstawą do wyliczania odsetek m.in. dla kredytów mieszkaniowych opartych na stawce WIBOR 3M lub 6M.

Jak ustalany jest wskaźnik WIRON ?

Stawkę WIRON ustala GPW Benchmark od 2019 roku. W praktyce jest to średnia stopa procentowa ważona wolumenem zawartych transakcji. Bazuje ona na danych 9 banków dostarczanych do administratora. 

Indeks obliczany jest codziennie o 12:15 na bazie transakcji z poprzedniego dnia roboczego. Następnie o godzinie 13:00 publikowany jest na stronie internetowej GPW Benchmark – WIRON Notowania.

Przeczytaj także: Jak znaleźć dobry kredyt gotówkowy?

Jak zastąpienie stawki WIBOR wpłynie na wysokość kredytu?

Założenia opublikowanej Mapy Drogowej pokazują, że wskaźnik WIRON, a po zmianie nazwy WIRON, będzie obowiązywał w przypadku umów kredytowych zaciąganych w złotówkach od 2024 r. Z kolei od 2025 r. indeks WIBOR nie będzie już publikowany. 

Wskaźnik WIRON w najbliższych latach zastąpi indeks WIBOR. Jest to ważne dla przyszłych kredytobiorców, a szczególnie dla tych osób, które rozważają sfinansowanie kupna mieszkania lub budowy domu przy użyciu kredytu hipotecznego.

Zastanawiasz się, czy to dobry moment, aby kupić mieszkanie na kredyt? Skontaktuj się z nami i dowiedz się więcej.